Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding
De gemeente beheert een groot deel van de openbare ruimte. Hierin vindt een groot aantal activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Daarbij maken we gebruik van kapitaalgoederen die in de openbare ruimte aanwezig zijn:

• Infrastructuur (wegen, water, riolering, kunstwerken);
• Voorzieningen (groen, sportfaciliteiten);
• Gebouwen.

Deze paragraaf behandelt, conform artikel 12 uit het BBV, de belangrijkste kapitaalgoederen die de gemeente in eigendom en/of beheer heeft.
Inrichting en onderhoud hebben een directe relatie met elkaar. Sommige inrichtingen vragen veel onderhoud, andere juist weinig. Het doel is overzicht te krijgen van het noodzakelijk onderhoud van deze kapitaalgoederen omdat ze een substantieel onderdeel van de begroting vormen.

Welke ontwikkelingen spelen er?

• Door de Europese kaderrichtlijn Water moeten er in de toekomst meer natuurlijke oevers komen. Het beheer moeten we hierop afstemmen.
• Integraal en duurzaam inrichten en beheren van de openbare ruimte wordt verder ontwikkeld. Duurzame oplossingen zijn steeds vaker mogelijk.

Welke ontwikkelingen spelen er?

• In het kader van de Europese kaderrichtlijn Water moeten er in de toekomst meer natuurlijke oevers komen. Het beheer moeten we hierop afstemmen.
• Integraal en duurzaam inrichten en beheren van de openbare ruimte wordt verder ontwikkeld. Duurzame oplossingen zijn steeds vaker mogelijk.

Accommodaties  
Lisse bezit 10 scholen, 6 sociaal culturele accommodaties, het bibliotheekgebouw, gebouw Welkom, een sportcomplex (bestaande uit wedstrijdbassin, recreatiebassin, een sporthal en twee gymzalen), 5 gymzalen, een tennishal, 14 kleedkamers en een aantal woningen. Daarnaast beheert de gemeente nog twee panden die in eigen gebruik zijn, namelijk het gemeentehuis, de molen en nog 4 antikraakpanden. 14 panden worden verhuurd aan derden.
Het onderhoud aan de (binnen)sportaccommodaties en sociaal culturele accommodaties maakt onderdeel uit van de exploitatiebijdrage aan Sportfondsen Lisse respectievelijk stichting BESCAL.

Toelichting:

Per 1 januari 2020 is het dagelijks onderhoud overgedragen aan de verenigingen en waarbij een klein aantal werkzaamheden bij de gemeente zijn gebleven. Afspraken over het onderhoud tussen de vereniging en gemeente zijn per vereniging in een convenant vastgelegd. Elk kwartaal zal een extern inspecteur namens de gemeente een schouw uitvoeren van de werkzaamheden die door de vereniging worden uitgevoerd. Zo wordt bepaald of gemaakte afspraken gehaald zijn, of bijgesteld moeten worden.

Ook zal tijdens de schouw door de externe inspecteur worden bepaald of renovatie wellicht kunnen worden uitgesteld of juist eerder moeten plaatsvinden.

Toelichting:

In het integraal afvalwaterketenplan 2017-2021 staat het gemeentelijk beleid beschreven ten aanzien van het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Met het oog op de bescherming van de volksgezondheid, het tegengaan van wateroverlast en de bescherming van het milieu, zijn hiervoor speciale voorzieningen nodig. Het plan is afgestemd op het riolerings- en zuiveringsbeleid in de Bollenstreek. Het gezamenlijk in de Bollenstreek opgestelde plan is de basis voor integrale toetsing aan de geldende wet- en regelgeving in de regio. Daarnaast biedt het beleidskaders in de afvalwaterketen. Dit leidt tot betere afstemming van het riool- en zuiveringsbeheer in de zuiveringskring.

Het is voor de gemeente van belang een goede integrale beleidsafweging te maken op het gebied van de rioleringszorg, de bodem- en waterkwaliteit en de gemeentelijke infrastructuur. Het afvalwaterketenplan helpt hierbij. Daarnaast heeft de gemeente de zorgplicht voor de inzameling en transport van stedelijk afvalwater, de doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater, en het treffen van maatregelen om nadelige gevolgen van de grondwaterstand te voorkomen of te beperken. Op basis van de financiële consequenties van het plan stellen we de hoogte van de rioolheffing vast.

In 2021 wordt in het Cluster Bollenstreek in samenwerking met de gemeenten Katwijk, Noordwijk en Teylingen, het hoogheemraadschap van Rijnland en het waterleidingbedrijf Dunea een nieuw afvalwaterketenplan opgesteld en ter vaststelling voorgelegd.

Toelichting:
In 2019 is het groenbeleid geactualiseerd en vastgelegd in een nieuwe (concept) groenbeleidsplan. Omdat in 2020 de omgevingsvisie voor Lisse wordt opgesteld en beleidsplannen hiermee komen te vervallen is besloten om het nieuwe groenbeleid niet te laten vaststellen. Wel vormt dit beleidsplan een belangrijke basis voor het onderdeel groen in de omgevingsvisie.

Bezuiniging
In 2020 heeft de raad besloten om op het groen onderhoud € 250.000 te bezuinigen. Om niet direct op korte termijn in kwaliteit terug te gaan is afgesproken om tijdelijk geen groenvervanging uit te voeren.

Door niet meer te vervangen zal op termijn het kwaliteitsniveau toch omlaaggaan. Om dit op te vangen zonder direct op korte termijn een grote investering te moeten doen wordt voorgesteld om vanaf 2022 groenvervangingen via de investeringen te laten lopen i.p.v. via de exploitatie. In het nieuwe beheerplan zal de jaarlijkse investering bepaald worden. Deze aanpak sluit ook aan bij de wettelijke eisen van de overheid die zijn vastgelegd in het besluit Begrotingen en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV).

Toelichting:
De afgelopen jaren zijn de achterstanden in het onderhoud ingelopen. Wel neemt de kwaliteit van de bomen af door verschillende oorzaken, zoals ziekten, plagen en klimaatstress.

Lisse telt ruim 1.100 essenbomen waarvan het merendeel is aangetast door de essentaksterfte. Door deze ziekte is er een toenemende risico op uitbreken van dode takken en kortere levensverwachting. Gevolg is hogere beheerkosten de komende jaren door frequenter snoeionderhoud en vroegtijdig vervangen van bomen.  

In 2019 werd voor het eerst in Lisse nesten van de eikenprocessierups in een paar bomen waargenomen. 2020 is dit aantal al opgelopen tussen de 100 en 200 bomen. Bestrijding vindt plaats door het wegzuigen van de nesten uit de bomen.
 
Om de rups tegen te gaan hebben wij in februari 2020 zo’n 30 nestkasten opgehangen op locaties waar vorig jaar de eikenprocessierupsen zijn waargenomen. Op de lange termijn streven wij naar een natuurlijke balans. Dit doen we door, naast nestkasten op te hangen, bermen ecologisch te maaien en in te zaaien om zodoende het aantal plantensoorten in een gebied weer te laten toenemen. Hierdoor worden natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups aangetrokken, deze dragen bij aan het herstellen van de natuurlijke balans. Ten slotte streven wij naar meer diversiteit in het bomenbestand.

De (preventieve) bestrijding van de eikenprocessierups zal de komende jaren naar verwachting steeds intensiever worden wat dan ook financiële gevolgen zal hebben.

Toelichting:
Het beleidsplan Wegen 2017-2021 omvat het gemeentelijk wegenbeleid. Het doel van het beleidsplan Wegen is het leggen van een bestuurlijke, beheersmatige en financiële basis voor het wegbeheer in de komende vijf jaar met een doorkijk naar de daaropvolgende jaren. In het beleidsplan worden de beleidskaders omschreven en uitgewerkt tot beleidsdoelstellingen en strategieën. In het beleidsplan Wegen worden de te hanteren kwaliteitsniveaus voor de wegen aangegeven. In het plan is vastgesteld om voor alle weg-types te kiezen voor het kwaliteitsniveau basis. Bij dit kwaliteitsniveau wordt voldaan aan de richtlijnen van de CROW. Deze richtlijnen komen overeen met een minimaal niveau van verantwoord wegbeheer. De kosten van het beheer en onderhoud worden op deze wijze geminimaliseerd. Alleen het noodzakelijke beheer en onderhoud om te voldoen aan het minimaal niveau van verantwoord wegbeheer worden precies op tijd uitgevoerd. In de zettingsgevoelige gebieden van Lisse worden in de eerste vijf jaar alleen de ernstige zettingen aangepakt. Op basis van het beleidsplan worden vervolgens jaarlijks beheerplannen gemaakt die het uitgangspunt vormen voor de uitvoering van het onderhoud van dat jaar.

In 2021 wordt een nieuw beleidsplan wegen voor de planperioden 2022 tot en met 2026 opgesteld en ter vaststelling voorgelegd.

Opmerkingen
Begin 2020 zijn speelplaatsen aangelegd waarvoor in 2019 opdracht is gegeven. Er is een verzoek ingediend om het resterende budget van 2019 € 95.000,- over te hevelen naar 2020. De overheveling zou worden toegevoegd aan het investeringsbedrag voor 2020. Als overheveling cq opnemen als investeringsbedrag niet plaats vindt zal een tekort ontstaan dat ongeveer gelijk is aan het over te hevelen bedrag.