Inleiding
Grondbeleid vormt een belangrijk middel om sturend op te kunnen treden in de ruimtelijke planvorming en ontwikkeling. Het bevindt zich op het snijvlak van ruimtelijk ordeningsbeleid en financiën, en moet passen binnen de financiële mogelijkheden en ruimtelijke doelstellingen van de gemeente. De grote financiële belangen en risico’s die gepaard gaan met ruimtelijke projecten vragen om voldoende sturingsmogelijkheden voor college en raad. In juni 2016 heeft de gemeenteraad de Nota Grondbeleid vastgesteld. In deze en andere beleidsstukken (zoals het Handboek Projectmatig Werken en de Financiële verordening), maar ook in wet- en regelgeving zijn de taken en bevoegdheden van gemeenteraad, college en ambtelijk apparaat omtrent grondbeleid verwoord.
De nadruk van het huidige grondbeleid van de gemeente Lisse ligt op het faciliteren van projectontwikkelaars, waardoor de risico’s voor de gemeente kleiner worden. Onze rol hierbij is hoofdzakelijk kaderstellend en toetsend. Het voornemen van het college, zoals verwoord in het coalitieprogramma 2018-2022, is om meer in te zetten op actiever grondbeleid in plaats van faciliterend grondbeleid. Er zal worden bekeken waar het mogelijk is om gronden te kunnen aankopen om de bouwopgave te kunnen versnellen.
Ontwikkelingen
In de Integrale Structuurvisie (2011) worden de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen, volgend vanuit verschillende beleidsterreinen, afgewogen. Om de hierin genoemde doelstellingen te realiseren wordt actief naar marktpartijen gezocht die de ontwikkelingen voor eigen risico willen realiseren. In de Woonvisie zijn kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen geformuleerd ten aanzien van de woningvoorraad. Deze doelstellingen zijn van groot belang voor de uitgangspunten van (nieuw vast te stellen) projecten.
In het coalitieprogramma 2018-2022 wordt meer ingezet op actief grondbeleid om te bekijken waar gronden kunnen worden aangekocht om de bouwopgave te kunnen versnellen. In het kader van de omgevingsvisie zal een integrale ruimtelijke vertaalslag worden gemaakt van de woningbouwopgave waarbij op hoofdlijnen zal worden verkend of actief grondbeleid bijdraagt aan het realiseren van de doelen.
Vanaf de vaststelling van de jaarrekening 2016 heeft de gemeente geen projecten met een BIE-status (Bouwgronden in Exploitatie) meer in haar portefeuille. Er lopen nu vijf facilitaire projecten. Dit zijn projecten waarbij de gemeente het project van een marktpartij begeleidt binnen de door de raad gestelde kaders. Voor de begeleiding van de projecten worden de kosten door de gemeente verhaald. Naast de facilitaire projecten zijn er projecten in de initiatieffase. De kosten daarvoor beschouwen wij als immateriële vaste activa, gelet op het raadsbesluit van december 2017.
VISIE OP GRONDBELEID
Grondbeleid is dienend beleid ter ondersteuning en verwezenlijking van hogere beleidsdoelstellingen zoals huisvesting, economie en openbare ruimte (verwoord in onder andere de Woonvisie en de Detailhandelsvisie). In de Nota Grondbeleid uit 2016 worden de volgende doelstellingen ten aanzien van grondbeleid geformuleerd:
1. Bevorderen van gewenst ruimtegebruik
2. Bevorderen van de gewenste ruimtelijke kwaliteit
3. Bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten
4. Beheersen van risico’s van ruimtelijke ontwikkelingen voor de gemeente
Het grondbeleid staat dus duidelijk ten dienste van andere beleidsdoelstellingen. Om de doelstellingen te verwezenlijken kan de gemeente verschillende grondbeleidsinstrumenten inzetten zoals onteigening of kostenverhaal. De keuze welk instrument wordt ingezet is maatwerk en hangt in hoge mate af van de specifieke hogere doelstelling en van de grondeigendomsverhoudingen. In de Nota Grondbeleid wordt de werkwijze voor het uitvoeren van grondbeleid beschreven.
UITGANGSPUNTEN EN KADERS (de belangrijkste)
- Besluit Begroting Verantwoording (BBV)/Renteomslag
- Vennootschapsbelasting
- Notitie Grondbeleid (commissie BBV)
- Nota grondbeleid
- Financiële positie in relatie tot reserves en voorzieningen
- Grondbeleid en risico’s
Besluit Begroting Verantwoording (BBV)/Renteomslag
Om de transparantie en de vergelijkbaarheid te verbeteren en de administratieve lasten terug te dringen is in het BBV met ingang van het begrotingsjaar 2017 een aantal wijzigingen doorgevoerd. Wijzigingen die effect hebben op de voorraad gronden zijn:
- de rentetoerekening wordt gebaseerd op werkelijke rente over het vreemd vermogen.
- richttermijn voor een grondexploitatie wordt tien jaar. Voor eventueel langer durende grondexploitaties moeten aanvullende beheersmaatregelen getroffen worden.
- afschaffing van de categorie ‘Niet in exploitatie genomen gronden’. De gronden vallen voortaan onder de materiële vaste activa.
Vennootschapsbelasting (VPB)
Sinds 1 januari 2016 geldt de VpB plicht, indien handelingen beschouwd worden als ondernemersactiviteit, ook voor gemeenten. De winst die wordt gemaakt met het uitvoeren van (actief) grondbeleid (Bouwgrond in exploitatie) is in beginsel belastbaar voor VpB. Op basis van de aangifte 2016 heeft de belastingdienst het standpunt ingenomen dat er in Lisse geen actief grondbeleid wordt gevoerd en dat er geen sprake is van Vpb plicht. Tot op heden hanteren we bij de jaarlijkse aangifte Vpb dit standpunt. Het enige resterende risico is dat de belastingdienst bij latere aangiftes, op basis van verandering van de gewijzigde feitelijke omstandigheden, hierover een ander oordeel kan innemen.
Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken (commissie BBV)
Sinds de wijziging van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) in 2016 heeft de commissie BBV diverse stellige uitspraken en aanbevelingen gedaan en een veelheid aan vragen beantwoord over grondexploitatie en grondbeleid en daarmee samenhangende problematiek. Teneinde dit complexe vraagstuk voor de gebruiker overzichtelijk te houden is besloten de verschillende uitingen samen te voegen in één document. Met deze nieuwe notitie is daaraan invulling gegeven. Daarbij zijn niet alleen de bestaande notities over grondexploitatie en faciliterend grondbeleid aangevuld en geactualiseerd, maar zijn ook hoofdstukken toegevoegd over het belang van het grondbeleid voor raadsleden en over de paragaaf grondbeleid en de overige paragrafen. Hiermee wordt specifiek ingegaan op de informatiebehoefte voor de raad.
Met deze notitie zijn de volgende notities en uitingen buiten werking gesteld:
- notitie Grondexploitaties 2016 (maart 2016)
- notitie Faciliterend grondbeleid (maart 2016)
- aanvulling Tussentijds winst nemen grondexploitaties (maart 2018)
- verwerken onderhandenwerk grondexploitatie (februari 2008)
Financiële uitgangspunten
In het geval van een particuliere (facilitaire) ontwikkeling waaraan de gemeente medewerking verleent, worden de te verhalen kosten in beeld gebracht. Het betreft minimaal de kosten van interne uren van het ambtelijk apparaat en de inhuur. De kosten zijn gebaseerd op de zogenaamde plankostenscan en worden op de ontwikkelaar verhaald middels een anterieure overeenkomst.
Nota grondbeleid (Lisse)
In juni 2016 heeft de gemeenteraad de Nota Grondbeleid vastgesteld. Hierin is omschreven dat de gemeente kiest voor gereserveerd grondbeleid. De beleidskeuze voor een gereserveerd grondbeleid komt voor een groot deel voort uit financiële overwegingen. De gemeente wil zich richten op haar kerntaken en (financiële) risico’s zoveel mogelijk uit de weg gaan. Om dat mogelijk te maken richt de gemeente zich actief op risicomanagement en projectmatig werken. De wijze waarop dat gebeurt, is vastgelegd in de Nota Risicomanagement en het Handboek Projectmatig Werken. De projectmatige werkwijze is nog gedetailleerder uitgewerkt in het Plan- en Besluitvormingsinstrument.
Het grondbeleid is in 2019 bijgesteld via een addendum / aanvulling op de bestaande Nota. In lijn met het coalitieakkoord zijn daarmee de mogelijkheden tot het voeren van een actiever grondbeleid verruimd.
Grondbeleid en risico’s
Ruimtelijke projecten zijn altijd omgeven met risico’s. Risico’s van operationele aard, strategische risico’s maar zeker ook systeemrisico’s, zoals economische ontwikkelingen, die door de gemeente niet of nauwelijks te beïnvloeden zijn. Risico’s die optreden kunnen het financiële beeld van de gemeente beïnvloeden. Daarom worden regelmatig risicoanalyses uitgevoerd om risico's te identificeren, te beoordelen en daar waar nodig beheersmaatregelen te treffen.
Categorieën projecten Grondbeleid
In het BBV wordt onderscheid gemaakt in verschillende soorten gronden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen gronden die in bezit zijn van de gemeente en gronden die in bezit zijn van derden. Ook is van belang of de gronden een vaste of te veranderen bestemming hebben en met welk doel deze gronden zijn verworven. In lijn met het BBV wordt in Lisse onderscheid gemaakt in de volgende soorten gronden en projecten:
- Bouwgrond In Exploitatie (BIE) (niet van toepassing in Lisse)
- Faciliterende projecten
- Warme gronden
- Materiële Vaste Activa (MVA)
Bouwgrond In Exploitatie (BIE)
Definitie: gronden welke in eigendom van de gemeente zijn en waarvoor door de gemeenteraad een grondexploitatie-complex met een grondexploitatiebegroting heeft vastgesteld.
Het startpunt van bouwgrond in exploitatie (BIE) is het raadsbesluit met de vaststelling van het grondexploitatiecomplex, inclusief grondexploitatiebegroting. Vanaf dat moment wordt de BIE geopend en kunnen kosten worden geactiveerd en bijgeschreven op de voorraadpositie bij onderhanden werk (bouwgronden in exploitatie) op de balans.
Om de risico’s die samenhangen met zeer lang lopende projecten te beperken is het uitgangspunt dat de looptijd van een grondexploitatie in beginsel maximaal 10 jaar bedraagt.
Faciliterend Grondbeleid
Definitie: Bij faciliterend grondbeleid heeft de gemeente zelf geen grond in haar bezit en voert niet zelf de grondexploitatie, maar gebeurt dit door een private ontwikkelaar. De kosten die de gemeente maakt worden in dat geval verhaald op de private partijen. Er is dus geen sprake van een bouwgrond in exploitatie of een voorraad grond in bezit van de gemeente, maar van een vordering op een derde partij. Feitelijk schiet de gemeente kosten voor die op basis van een overeenkomst worden teruggevorderd bij een derde partij, dan wel op basis van het exploitatieplan mogelijk in de toekomst kunnen worden teruggevorderd van een derde partij.
Relevante onderwerpen
Ook al is de gemeente bij de projecten niet risicodragend betrokken, er kan toch sprake zijn van risico’s en verliezen zoals:
- Risico’s en verliezen
- op basis van de wetgeving zijn niet alle te maken kosten via de plankostenscan verhaalbaar;
- er worden kosten gemaakt welke bij het opstellen van de plankostenscan niet voorzien waren;
- uiteindelijk wordt er geen overeenkomst gesloten en/of gaat het project niet door;
- door de verkoop van gemeentelijke grond kan er winst gemaakt worden op het faciliterende project. Dit is naar de letter van de wet niet toegestaan;
- op de verkoop van gemeentelijke grond kan het VPB regime van toepassing zijn.
Naast de Facilitaire projecten, waarbij gewerkt wordt aan het opstellen en uiteindelijk ondertekenen van een overeenkomst kan er sprake zijn van Faciliterende projecten in de initiatief- of onderzoeksfase. Hierbij worden verkennende gesprekken gevoerd en mogelijkheden onderzocht.
Voor activiteiten welke uiteindelijk leiden tot de totstandkoming van een te ondertekenen overeenkomst wordt geen budget (voorheen krediet) meer bij de Raad aangevraagd. Het verhalen van deze door de gemeente gemaakte en voorgeschoten kosten is verzekerd en afdwingbaar door het kostenverhaal. Of door een anterieure overeenkomst of door een posterieure overeenkomst.
Facilitaire projecten
ELKA
| ||||
Exploitatiebijdrage | 284.568 | |||
In rekening gebracht plankosten | 98.928 | |||
In rekening gebracht bovenwijks | 71.813 | |||
In rekening te brengen | 113.827 | |||
Boekwaarde 1-1-2020 | 568.018 | N | ||
- Kosten | 30.000 | N | ||
- Opbrengsten aovk plankosten | 82.440 | V | ||
- Opbrengsten aovk bovenwijks | 59.844 | V | ||
- Opbrengsten grondverkoop | 0 | V | ||
Boekwaarde 31-12-2020 | 455.734 | N | ||
Nog te maken kosten | 106.593 | N | ||
Nog te realiseren opbrengst | 113.827 | V | ||
Eindwaarde saldo 31-12-2023 | 448.500 | N | ||
Getroffen voorziening | 422.838 |
Project ELKA maakt onderdeel uit van het Masterplan Greveling 2001. Sinds 2001 werkt de gemeente Lisse op basis van het Masterplan Greveling aan transformatie van het bedrijventerrein Greveling tot een woningbouwlocatie. In het Masterplan is de werkwijze gekozen om de markt uitsluitend te faciliteren in de transformatie van de bedrijven naar woningbouw. Transformaties vinden voor rekening en risico plaats van de ontwikkelende marktpartijen. Hierdoor blijven de financiële risico’s zoveel mogelijk bij de marktpartijen en zijn de risico’s voor de gemeente beperkt.
Op 26 maart 2013 is een Anterieure overeenkomst gesloten met Adriaan van Erk om het bouwplan Elka te realiseren. Op 21 december 2016 heeft het college een Allonge afgesloten. In de jaren daarna is hard gewerkt om het bestemmingsplan gereed te maken en onherroepelijk vastgesteld te krijgen. In 2019 is het bestemmingsplan vastgesteld. Tegen het bestemmingsplan is beroep aangetekend bij de Raad van State. In maart van dit jaar heeft de RvS uitspraak gedaan en alle bezwaren ‘ongegrond’ verklaard. Daarmee werd het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning onherroepelijk. Net voor de zomer is gestart met het bouwrijpmaken van de locatie en inmiddels is de bouw van de woningen en appartementen in volle gang.
De huidige boekwaarde bedraagt per 31-12-2020 en naar verwachting € 455.734 negatief (meer kosten dan opbrengsten gerealiseerd). Uit de onderbouwing blijkt dat vanaf 01-01-2021 in totaal nog circa € 107.000 geïnvesteerd gaat worden in project ELKA. Dit betreft plankosten. De nog te realiseren opbrengsten bedragen € 113.827 (zijnde de laatste 10% van de exploitatiebijdrage en van de bijdrage bovenwijks). Het tijdvak van de exploitatie loopt door tot medio 2023. Dit betekent dat alle kosten en opbrengsten per 31-12-2023 gerealiseerd zijn. Het financiële resultaat, netto contant per 01-01-2020, bedraagt € 422.838 negatief (meer kosten dan opbrengsten). Voor het negatieve resultaat is een voorziening getroffen. Deze moet verhoogd worden naar € 422.838, gelijk aan de netto contante waarde per 01-01-2020.
Don Bosco
| ||||
Boekwaarde 1-1-2020 | 36.254 | V | ||
- Kosten | 20.000 | N | ||
- Opbrengsten aovk | 0 | V | ||
- Opbrengsten grondverkoop | 0 | V | ||
Boekwaarde 31-12-2020 | 16.254 | V | ||
Nog te maken kosten | 41.254 | N | ||
Nog te realiseren opbrengst | 0 | V | ||
Onttrekking voorziening | 25.000 | V | ||
Boekwaarde 31-12-2021 | 0 | - | ||
Getroffen voorziening | 0 |
De gemeenteraad heeft op 28 februari 2013 (WO34149/1214) besloten de gronden van het projectgebied Don Bosco ten behoeve van de realisatie van 12 woningbouwkavels te verkopen aan Adriaan van Erk Ontwikkeling B.V. Sinds de Jaarrekening 2014 wordt de exploitatie van Don Bosco financieel verantwoord aan de gemeenteraad. Bij de vaststelling van de Jaarrekening 2016 heeft de gemeenteraad, met instemming van de accountant, het project Don Bosco vastgesteld als facilitair project.
Op 6 oktober 2016 is een vernieuwde gronduitgifte overeenkomst met Adriaan van Erk Ontwikkeling B.V. gesloten ter vervanging van de bestaande overeenkomst uit 2013. Op basis hiervan heeft het college het wijzigingsplan Don Bosco in procedure gebracht. Sinds 10 mei 2017 is het wijzigingsplan onherroepelijk. Met Adriaan van Erk is in december 2017 een Allonge gesloten. Op 20 december 2017 heeft conform afspraken in de Allonge de levering van de gronden plaatsgevonden.
De totaal gerealiseerde investering in de locatieontwikkeling Don Bosco is per 31-12-2019 € 3.410.792, inclusief een winstneming van € 3.000.000 bij de jaarrekening 2016. Qua opbrengsten is € 3.447.046 gerealiseerd (grondwaarde incl. indexatie). Er is daarmee per 31-12-2020 sprake van een positieve cashflow (meer opbrengsten gerealiseerd dan kosten) van € 16.254. Daar waar in eerste instantie rekening gehouden was met afronding van het project in 2020 loopt de exploitatie door tot in 2021. Door de uitloop van de bouwtijd van het laatste kavel loopt ook het woonrijp maken uit. Dit betekent dat alle kosten en opbrengsten nu per 31-12-2021 gerealiseerd zijn. Vanaf 01-01-2021 tot einde looptijd zal in totaal nog € 26.254 geïnvesteerd gaan worden in het project, inclusief rente en inflatie. Het financiële resultaat van de projectexploitatie liet een negatief resultaat zien van ca. € 25.000 (bovenop de winstneming van € 3.000.000). Hiervoor is een verliesvoorziening getroffen.
Sportlaan
| ||||
Boekwaarde 1-1-2020 | 1.585.534 | V | ||
- Kosten | 2.634.799 | N | ||
- Winstneming | 649.000 | N | ||
- Opbrengsten | 0 | V | ||
- Opbrengsten grondverkoop | 0 | V | ||
Boekwaarde 31-12-2020 | 1.698.295 | N | ||
Nog te maken kosten | 579.457 | N | ||
Nog te realiseren opbrengst | 3.347.367 | V | ||
Eindwaarde saldo 31-12-2022 | 1.069.615 | V |
De gemeenteraad van Lisse heeft met het raadsbesluit op 31 januari 2013 de grondexploitatie Sportlaan vastgesteld. Op 3 juli 2012 is de gebiedsontwikkeling overeenkomst Herontwikkeling Sportlaan-Van Speykstraat gesloten tussen de gemeente, woningcorporatie Stek en ontwikkelaar VOF De Waterkanten (ABC Vastgoed en Vorm Bouw). Daarna zijn diverse andere overeenkomsten en allonges tussen partijen gesloten. Deze rapportage is op die overeenkomsten gebaseerd.
In 2017 is de status van een aantal projecten gewijzigd als gevolg van wijzigingen van het Besluit Begroting Vereisten (BBV) en de invoering van de Vennootschapsbelasting (Vpb). Sindsdien geldt de Sportlaan als een faciliterend project. Hoewel qua werkwijze de systematiek van een grondexploitatie wordt gevolgd is dit project daarmee formeel gezien geen grondexploitatie meer. De uitkomst van de berekening betreft het verwachte verkoopresultaat van de grondpositie van de gemeente.
Het nog resterende verkoopresultaat op einddatum (31-12-2022) bedraagt € 1.069.600. Opgeteld bij de tussentijdse winstnemingen van € 725.000 (jaarrekening 2018) en € 1.002.000 (jaarrekening 2019) en de verwachte winstneming van € 649.000 (jaarrekening 2020) komt het totale verwachte verkoopresultaat daarmee uit op € 3.446.000. De boekwaarde bedraagt per 31-12-2020 naar verwachting € 1.698.295 negatief (meer kosten dan opbrengsten gerealiseerd). In het kostenbedrag 2020 is € 2,5 mln aan door te betalen nadeelcompensatie verwerkt.
Vanaf 2020 is alleen nog sprake van plankosten en kwaliteitsimpuls als uitgaven. Qua opbrengsten dienen de gronden van de 3e tranche overgedragen te worden aan de ontwikkelaar. Ook Stek neemt nog een veld over voor de realisatie van sociale huurwoningen. Met de ondertekening van de allonges van november 2019 is het risico dat tranche 3 niet zal worden afgenomen niet meer aan de orde.
Nieuw Meerzicht
| ||||
Exploitatiebijdrage 1) | 223.225 | |||
In rekening gebracht | 168.735 | |||
In rekening te brengen | 54.490 | |||
Boekwaarde 1-1-2020 | 25.914 | N | ||
- Kosten | 2.500 | N | ||
- Opbrengsten aovk | 0 | V | ||
- Opbrengsten grondverkoop | 0 | V | ||
Boekwaarde 31-12-2020 | 28.414 | N | ||
Nog te maken kosten | 31.350 | N | ||
Nog te realiseren opbrengst verkoop | 65.274 | V | ||
Nog te realiseren opbrengst aovk | 54.490 | V | ||
Eindwaarde saldo 31-12-2021 | 60.000 | V |
- € 87.000 uit de oude overeenkomst en € 136.225 uit de nieuwe overeenkomst
Het project omvat het braakliggende Mieloo terrein. Vroeger was Raab Karcher en daarvoor de Gasfabriek gevestigd. Op 7 februari 2017 is met Timpaan een intentieovereenkomst gesloten. In de intentieovereenkomst is afgesproken de ruimtelijke, financiële en maatschappelijke haalbaarheid van het project te onderzoeken. Op 19 februari 2019 heeft het college het voorontwerpbestemmings-plan vrijgegeven voor het Vooroverleg en in maart 2019 heeft de gemeenteraad het haalbaarheidsonderzoek vastgesteld. De anterieure overeenkomst tussen de gemeente en Timpaan is in mei 2019 ondertekend waarbij een antispeculatiebeding is opgenomen voor de sociale koopwoningen. In mei 2019 is het ontwerpbestemmingsplan ter inzage gelegd waarop 4 zienswijzen zijn ontvangen. Het college heeft de raad voorgesteld in te stemmen met de beantwoording van de zienswijzen en het bestemmingsplan gewijzigd vast te stellen. Er is geen exploitatieplan als bedoeld in artikel 6.12. van de Wro vastgesteld. Kostenverhaal is verzekerd. De raad heeft in november 2019 ingestemd met het door het collegevoorstel.
Project | Exploitatie | In rekening | Boek | Kosten | Opbrengsten | Boek | ||||||||
bijdrage | gebracht | te brengen | waarde | aovk | verkoop | overig | waarde | |||||||
1-1-2020 | 31-12-2020 | |||||||||||||
Elka | 284.568 | 170.741 | 113.827 | 568.018 | N | 30.000 | 82.440 | 0 | 59.844 | 455.734 | N | |||
Don Bosco | nvt | nvt | nvt | 36.254 | V | 20.000 | 0 | 0 | 0 | 16.254 | N | |||
Sportlaan | nvt | nvt | nvt | 1.585.534 | V | 3.283.799 | 0 | 0 | 0 | 1.698.295 | N | |||
Nieuw Meerzicht | 223.225 | 168.735 | 54.490 | 25.914 | N | 2.500 | 0 | 0 | 0 | 28.414 | N | |||
Totaal | 507.793 | 339.476 | 168.317 | -955.348 | V | 3.336.299 | 82.440 | 0 | 59.844 | 2.198.697 | N |
opsomming:
Grachtweg 69-71 (voomalig ING pand)
Haven 1-3 Flynth
Heereweg 26 (entree van Lisse ca 47 woningen)
Heereweg 245 -249 (Plan 4), ca. 17 woningen)
Heereweg 331 Microformat
Heereweg 347b (van Erk)
Heereweg 423 (Dames en Werkhoven, 4 appartementen)
Hoogvliet
Hoek Oranjelaan / Heereweg 33 Linker Lisse (6 kavels)
ITS gebouw - hoek Heereweg/Kanaalstraat
Kanaalstraat 33 De Zon
Voormalige Rembrandtschool, Frans Halsstraat 6
Stationsweg 1 (bollenschuur)
3e Poellaan 89 (4 GOM woningen)
Ruishornlaan 21 -25 (De Greef/nabij school Don Bosco)
Cardea school
Warme gronden
Definitie: de door de gemeente verworven gronden met het oog op gebiedsontwikkeling, maar waarvoor nog geen operationele grondexploitatie door de Raad is vastgesteld.
Op basis van de wijziging van het BBV in 2016 worden deze warme gronden verantwoord onder materiele vaste activa en wel tegen de verwervingskosten. Het toerekenen (activeren) van andere kosten is niet toegestaan.
Ingeval van duurzame waardevermindering vindt afwaardering plaats naar de waarde volgens de geldende bestemming. Voor gronden die zijn verworven en waarvoor nog geen bestemmingswijziging is doorgevoerd kan dit betekenen dat er (tijdelijk) een forse afwaardering moet plaatsvinden, die grotendeels kan worden teruggedraaid zodra tot de bestemming van bouwgrond wordt besloten. Dit leidt met name bij de gebiedsontwikkeling tot ongewenste effecten, zoals grote fluctuaties in de waardering van deze gronden, en als gevolg daarvan het resultaat en de financiële positie van de gemeente.
Materiële Vaste Activa (MVA)
Definitie: over grond als materiële vaste activa wordt gesteld, dat deze grond een vaste bestemming heeft en niet in een transformatieproces zit. Dit geldt ook voor gronden die anticiperend en strategisch zijn aangekocht maar waarbij geen sprake is van gebiedsontwikkeling. Bij grond als materiële vaste activa gaat het veelal om ondergrond van gebouwen, wegen, parken, pleinen of van land-/bosbouwgronden.
In relatie tot het Grondbeleid is deze categorie niet relevant. In deze paragraaf Grondbeleid wordt daarom niet ingegaan op grond als materiële vaste activa .
Dever-Zuid en Geestwater
| |||
Boekwaarde 1-1-2020 gronden | 476.432 | N | |
Boekwaarde 1-1-2020 overig | 397.867 | N | |
Boekwaarde 1-1-2020 totaal | 874.300 | N | |
Gerealiseerde kosten | 80.000 | N | |
Gerealiseerde opbrengsten | 0 | V | |
Boekwaarde 31-12-2020 | 954.300 | N |
Het project Dever-Zuid en Geestwater is ontstaan uit de samenvoeging van de projecten Dever-Zuid en Geestwater, en zit momenteel in de initiatieffase. Op 17 mei 2017 is een intentieovereenkomst met Woonstichting Stek en Amvest gesloten om de gronden van Dever-Zuid en Geestwater te ontwikkelen tot woningbouw. In deze intentieovereenkomst hebben wij met Woonstichting Stek en belegger/ontwikkelaar Amvest afgesproken om gezamenlijk een ruimtelijk, financieel en maatschappelijk haalbaarheidsonderzoek op te stellen voor het samengevoegde project Dever-Zuid en Geestwater. In dit project zijn circa 450 woningen voorzien.
Samen met Woonstichting Stek en belegger/ontwikkelaar Amvest wordt onder begeleiding van een externe deskundige gewerkt aan verdere optimalisatie van het plan en een definitieve grondbieding. Dit om te komen tot een voor alle partijen haalbaar plan. Het streven is om dit proces in 2020 af te ronden.
Het project is sinds 2017 aangemerkt als MVA in plaats van BIE. Dit had tot gevolg dat de boekwaarde is afgeboekt tot een waarde van agrarische grond. De afboeking van € 3.404.987 vond plaats (via de exploitatie) ten laste van de reserve Weerstandsvermogen. Voor voorbereidingskosten geldt een maximale activeringstermijn van vijf jaar. De eerste voorbereidingskosten in de huidige boekwaarde dateren uit 2017. Indien deze grondpositie in 2022 niet verkocht of in exploitatie wordt genomen zullen de voorbereidingskosten moeten worden afgeboekt.
Heemskerkplein (voorheen De Factorij)
| |||
Boekwaarde 1-1-2020 gronden | 1.350.00 | N | |
Boekwaarde 1-1-2020 overig | -74.808 | V | |
Boekwaarde 1-1-2020 totaal | 1.275.192 | N | |
Gerealiseerde kosten | 40.000 | N | |
Gerealiseerde opbrengsten | 5.500 | V | |
Afboeking kosten | 0 | V | |
Boekwaarde 31-12-2020 | 1.309.692 | N |
Het oorspronkelijke integrale plan de Factorij is verlaten. De uitvoering van de ontwikkelingen worden nu per deelplan uitgewerkt. Door deze fasering is de uitvoering eenvoudiger geworden. De opbrengsten van de deelstukken (plan 4 en de kavels aan de Schoolstraat) zullen voldoende moeten zijn om de boekwaarde en de kosten af te dekken. In 2020 is er een nieuwe berekening worden gemaakt inclusief een realisatieprognose in zowel tijd als geld.
Josephschool Lindenlaan (bouwkavels Achterweg ook bekend als Villa’s Achterweg)
| |||
Boekwaarde 1-1-2020 gronden | 34.366 | N | |
Boekwaarde 1-1-2020 overig | 130.970 | N | |
Boekwaarde 1-1-2020 totaal | 165.336 | N | |
Gerealiseerde kosten | 0 | V | |
Gerealiseerde opbrengsten | 0 | V | |
Boekwaarde 31-12-2020 | 165.336 | N |
De raad heeft in september 2018 het haalbaarheidsonderzoek vastgesteld voor de herontwikkeling van de oude St. Josephschool naar 6 vrijstaande woningen en een krediet verstrekt om deze herontwikkeling te realiseren. De gemeenteraad heeft tevens in september 2018 per amendement besloten dat de ontwikkeling meervoudig onderhands aanbesteed dient te worden. De aanbesteding is in 2020 afgerond. Met de nieuwe partij wordt een koop- en anterieure overeenkomst afgesloten voor de realisatie van 6 duurzame villa’s.
Trompenburg fase II
| |||
Boekwaarde 1-1-2019 gronden | 0 | N | |
Boekwaarde 1-1-2019 overig | 5.841 | N | |
Boekwaarde 1-1-2019 totaal | 5.841 | N | |
Gerealiseerde kosten | 0 | N | |
Gerealiseerde opbrengsten | 0 | V | |
Boekwaarde 31-12-2019 | 5.841 | N |
Eigenhaard heeft via een aanbesteding deze grond verkocht aan Wilma Wonen. De eerste gesprekken over een stedenbouwkundige invulling zijn gaand. Er is in 2020 een anterieure overeenkomst afgesloten
Beukenhof
| |||
Boekwaarde 1-1-2020 gronden | 1.197 | N | |
Boekwaarde 1-1-2020 overig | 22 | N | |
Boekwaarde 1-1-2020 totaal | 1.219 | N | |
Gerealiseerde kosten | 0 | N | |
Gerealiseerde opbrengsten | 0 | V | |
Boekwaarde 31-12-2020 | 1.219 | N |
Er is nog geen concrete uitvoering gegeven aan het Plan van Aanpak Beukenhof 2.0. Uitvoering is afhankelijk van nadere besluitvorming van het college. Op dit moment is er nog geen sprake van grondverkoop.
Samenvatting Materiële Vaste Activa (MVA)
Project | Boekwaarde 1-1-2020 | Gerealiseerde | Boekwaarde | ||||||
gronden | overig | totaal | kosten | opbrengsten | 31-12-2020 | ||||
Dever-Zuid en Geestwater | 476.433 | 397.867 | 874.300 | 80.000 | 0 | 954.300 | N | ||
Raadhuisplein (vh Factorij) | 1.350.000 | -74.808 | 1.275.192 | 40.000 | 5.500 | 1.309.692 | N | ||
Josephschool (vh Achterweg) | 34.366 | 130.970 | 165.336 | 0 | 0 | 165.336 | N | ||
Trompenburg | 0 | 5.841 | 5.841 | 0 | 0 | 5.841 | N | ||
Beukenhof | 1.197 | 22 | 1.219 | 0 | 0 | 1.219 | N | ||
Totaal | 1.861.996 | 459.892 | 2.321.887 | 120.000 | 5.500 | 2.436.388 | N |
Reserves en voorzieningen
Definitie reserves: deze worden aangehouden als buffer voor risico’s, om lasten te egaliseren en om te sparen voor toekomstige uitgaven.
Definitie voorziening: er is een bedrag apart gezet voor toekomstige uitgaven die onvermijdelijk zijn, maar waarvan tijdstip en omvang niet exact bekend is.
Het meest essentiële verschil tussen een reserve en een voorziening is dat bij een reserve de Raad de bestemming ervan kan wijzigen. Er is sprake van vrije besteedbaarheid. Bij een voorziening kan dat niet, er is sprake van verplichte bestedingsrichting.
Reserve grondexploitatie
Voor de risico’s die de gemeente loopt met betrekking tot het grondbeleid wordt geen aparte reserve grondexploitatie gevormd. Conform beleid (Nota reserve Weerstandsvermogen) wordt de risicoreservering meegenomen bij de bepaling van de hoogte van het algemene weerstandsvermogen.
Voorziening Stadsvernieuwing
Zoals in het BBV is bepaald, mogen verwachte positieve en negatieve resultaten niet worden gesaldeerd en dient er voor verwachte tekorten direct een voorziening te worden getroffen.
Faciliterend Grondbeleid | |||
Elka | 422.838 |