Openbare ruimte en duurzaamheid

Openbare ruimte
We willen de (leef)omgeving voor bewoners en bedrijven aangenaam en bruikbaar maken en houden. Een prettige, groene leefomgeving heeft een positieve invloed op ons welbevinden en nodigt uit tot bewegen, sporten en ontmoeten.

De gemeente heeft, vanuit de wet Milieubeheer, de verplichting om de inzameling van afval te verzorgen. We stimuleren op dit gebied de circulaire economie. Op basis van de evaluatie van het afvalbeleidsplan optimaliseren we de afvalinzameling en -verwerking. Daarnaast voeren we samen met een eigen servicedienst van HLTsamen het dagelijks beheer en onderhoud van de openbare ruimte uit.

Verder bereiden we Lisse voor op klimaatveranderingen en ontwikkelen we een toekomstbestendig actieplan. De inrichting van de buitenruimte speelt hierbij een cruciale rol.

Gezien de beperkte financiële ruimte in de komende jaren zullen er keuzes gemaakt worden in de ambities. Diverse ambities betekenen een verhoging van beheer en onderhoudskosten, tenzij eigen beheer door bewoners gaat toenemen of een andere wijze van compensatie wordt gevonden. Binnen het lopend beheer en in de projecten zetten we ons maximaal in om duurzaamheids-doelstellingen te realiseren met de beschikbare middelen.

Duurzaamheid
Lisse wil duurzamer worden en niet langer bijdragen aan de opwarming van de aarde: we maken verantwoord gebruik van beschikbare hulpbronnen, we koesteren onze natuur en het milieu en we zorgen voor een maatschappij voor iedereen. Wij gaan dus uit van duurzaamheid in brede zin: sociale, fysieke en economische duurzaamheid moeten op harmonieuze wijze gecombineerd worden. Het gaat om de combinatie van de drie P’s: people, planet en profit. De gedachte is dat als deze drie vormen van duurzaamheid in evenwicht zijn, er sprake is van een echt duurzame ontwikkeling. Uitgangspunt hierbij is dat we in de behoeften van de huidige generatie voorzien zonder de behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen.

Duurzaamheid is een maatschappelijke missie van en voor iedereen. Duurzame ontwikkeling moet dan ook maatschappelijk gedragen worden; betrokkenheid van inwoners, bedrijven en instellingen is erg belangrijk. De gemeente heeft beperkte invloed en middelen ter beschikking om veranderingen te bewerkstelligen. De gemeente zet de eigen mogelijkheden met inspiratie, effectief en efficiënt in om Lisse duurzaam te helpen maken. Dit doen wij aan de hand van de volgende strategie:

De gemeente stimuleert en faciliteert bewoners, bedrijven, bezoekers, maatschappelijke partners, buurtgemeenten, regionale samenwerkingen, om actief te werken aan een duurzame samenleving. Met kennis, met netwerken, met geld waar dat effectief bijdraagt aan onze duurzame doelstellingen.
De gemeente benut haar verbindingen en relaties waar mogelijk om duurzaamheid bij alle partnerpartijen te bevorderen.
De gemeentelijke organisatie geeft zelf het goede voorbeeld. De organisatie werkt zelf duurzaam en richt zich bij de uitvoering van reguliere gemeentelijke taken en diensten op duurzaamheid waar dat maar mogelijk is.

Doelstellingen en activiteiten
In Lisse is het thema duurzaamheid verankerd in het Energieakkoord Holland Rijnland (2017) en het Richtinggevend Plan Duurzaamheid Lisse 2040.

Lisse heeft het Energieakkoord Holland Rijnland in 2017 ondertekend met daarin de gezamenlijke ambitie in 2050 energieneutraal te zijn. Dat definiëren we als volgt: het energieverbruik binnen de regio wordt volledig gedekt door energie uit duurzame energiebronnen of restbronnen, waarvan minstens 80% uit onze eigen regio komt. De resterende 20% wordt ingevuld door onder andere restwarmte of geothermie uit de nabijheid van onze regio. Er zijn tussendoelen gesteld voor 2025. Dit wordt momenteel vertaald naar een Regionale Energiestrategie (RES).

Lisse heeft de volgende concrete doelstellingen opgenomen in het Richtinggevend Plan:

Lisse is energieneutraal in 2040;
In 2025 is al het maatschappelijk vastgoed energiezuinig (Label A+) en zijn tenminste drie objecten (waaronder in ieder geval het gemeentehuis) energieneutraal (NoM);
In 2030 zijn de mobiliteit gerelateerde CO2-emissies 25% lager dan in 1990;
Lisse heeft in 2040 een circulaire economie.

Vanuit het Richtinggevend Plan voeren wij verschillende projecten en activiteiten uit. Ook voeren wij projecten uit die niet benoemd staan in het Richtinggevend Plan, zoals: Monitoring van de doelstellingen met het programma TELOS, Verduurzaming van het financieel instrumentarium en het aangaan van samenwerking met lokale spelers. De samenwerking met de Keukenhof is hier een voorbeeld van.

Voortgang
Jaarlijks stellen we een rapportage op over de bereikte resultaten van het Richtinggevend Plan. Op basis daarvan kunnen we de plannen waar nodig bijstellen, want ontwikkelingen rondom duurzaamheid gaan snel.

Nieuwe taken
Het Klimaatakkoord heeft een grote invloed op het gemeentelijke duurzaamheidsbeleid. Met de komst van het Klimaatakkoord hebben de gemeenten (en regio's) namelijk een belangrijke (regie)rol verkregen in de energietransitie. Via de Regionale Energiestrategie (RES) werken de gemeente de (inter)nationale kaders rond de energietransitie uit. Lisse werkt in Holland Rijnland verband samen aan het opstellen van deze RES, welke voor 1 juni 2021 wordt opgeleverd. In de RES beschrijven we welke strategie we als RES-regio hanteren om de energiedoelstellingen te bepalen en te behalen. De RES vertalen wij vervolgens, middels een Lokale Energiestrategie (LESS), in ons lokale beleid. Het onderdeel warmte werken we uit in onze Transitievisie warmte (TVW), welke eind 2021 wordt vastgesteld. Met de LESS en TVW verkrijgen we nader inzicht in de opgave en de rol van de gemeente.

De uitvoering van de te behalen energiedoelstellingen geven ook de mogelijkheid dit te koppelen met maatregelen vanuit de klimaatadaptatie. De gemeente zal in de uitvoeringsmaatregelen, vast te stellen in 2021, hierbij rekening houden. Hiermee kan een efficiënte slag worden gemaakt in de buitenruimte.

Budgettering
Voor de uitvoering heeft de raad met de vaststelling van het Richtinggevend Plan middelen beschikbaar gesteld voor de periode 2018-2021. Het werkbudget bedraagt voor de periode 2018-2021 €150.000 per jaar. Echter, bij de vaststelling van het Richtinggevend Plan waren de nieuwe taken, voortvloeiend uit het Klimaatakkoord, nog niet voorzienbaar. Nu de uitvoering van het Klimaatakkoord op tafel ligt, kunnen wij een verdere doorkijk maken. Zo stelt de gemeente een LESS en TVW op, welke in 2021 worden vastgesteld. Om de hiermee gemoeide kosten te dekken in 2021, is een ophoging van het werkbudget met €40.000 nodig. Om ook in de periode 2022-2024 uitvoering te geven aan de duurzaamheidsdoelstellingen, is een (structureel) werkbudget van €150.000 per jaar noodzakelijk. Naast het (werk)budget spannen we ons in om subsidies en andere vormen van cofinanciering te verkrijgen.

Regionale programma's groen

Binnen de Duin-en Bollenstreek wordt samengewerkt op basis van het gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek. Daarin zijn projecten op het gebied van groen en recreatie opgenomen. Binnen Holland Rijnland wordt gewerkt aan het Regionaal Groenprogramma Holland Rijnland. In 2021 wordt gewerkt aan lopende en nieuwe initiatieven. Ook hierbij geldt dat ambities en projecten die hieruit voortkomen een verhoging van de beheer en onderhoudskosten
met zich meebrengen. Bij de uitvoering van deze projecten wordt gekeken of dit vanuit samenwerking met inwoners en bedrijven kan worden gerealiseerd.

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?

DOEL A Een aantrekkelijke gemeente met specifieke aandacht voor groen, milieu, biodiversiteit en beweging.	DOEL B Lisse circulair in 2040.	DOEL C Energieneutrale gemeente in 2040 en op termijn klimaatneutraal.	DOEL D Openbare ruimte is klimaatbestendig.

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?

ACTIVITEITEN DOEL A Uitvoering geven aan het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek 2016 en daarmee een bijdrage leveren aan landschap, recreatie, natuur en economie van de streek. Bijdrage leveren aan een mogelijk nieuw gebiedsprogramma voor de Duin- en Bollenstreek aan de hand van de visie Rijke Groenblauwe Leefomgeving van de provincie Zuid-Holland. Bij invoering zullen we hier uitvoering aan geven. Uitvoering geven aan het Groenprogramma Holland Rijnland. Uitvoering geven aan het nieuwe beleid cq. uitvoeringsprogramma Spelen, Sport en Bewegen in de buitenruimte. Op basis van het traject Omgevingsvisie worden (nieuwe) kaders en uitgangspunten voorgelegd voor het Groenbeleid. Op basis daarvan stellen we een nieuwe groenbeheerplan cq. uitvoeringsprogramma op. Uitwerken maatregelenpakket voor klimaatadaptie op basis van in 2020 vastgestelde ambities (afgestemd op de doelstellingen van klimaatadaptatie uit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie). Opstellen Integraal waterbeheerplan cq. uitvoeringsprogramma (waarin het maatregelenpakket voor klimaatadaptie wordt opgenomen). In dit plan is ook aandacht is voor bermen en biodiversiteit. Optimaliseren van de samenwerking met de Omgevingsdienst West-Holland bij het invullen van de (milieu) taken. Gericht communiceren naar bewoners over de eigen invloed op de leefomgeving (bijv. over trias energetica, milieuvervuiling, geluidsoverlast en vergroening t.b.v. waterberging)	ACTIVITEITEN DOEL B Uitvoeren afval communicatie en voorlichting: op basis van het Afvalbeleidsplan geven we voorlichting om bewustzijn te creëren over een duurzame omgang met afval ter bevordering van afvalscheiding en hergebruik. Afronding onderzoek naar uniforme tarieven voor straatreiniging, onkruidbestrijding en gladheidsbestrijding Onderzoek naar een nieuwe (gezamenlijke) milieustraat 3.0 passend in de context van een circulaire economie. Op basis van in 2020 uitgevoerde metingen over afval-dumpingen en bij plaatsingen voeren we gerichte optimalisaties door ter bevordering van afvalscheiding. Jaarlijks voeren we sorteeranalyses uit naar de samenstelling van het gescheiden en ongescheiden afval. Op basis van die uitkomsten voeren we gerichte optimalisaties en eventuele beleidswijzigingen door ter bevordering van afvalscheiding.

ACTIVITEITEN DOEL A
Uitvoering geven aan het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek 2016 en daarmee een bijdrage leveren aan landschap, recreatie, natuur en economie van de streek.

Bijdrage leveren aan een mogelijk nieuw gebiedsprogramma voor de Duin- en Bollenstreek aan de hand van de visie Rijke Groenblauwe Leefomgeving van de provincie Zuid-Holland. Bij invoering zullen we hier uitvoering aan geven.
Uitvoering geven aan het Groenprogramma Holland Rijnland.

Uitvoering geven aan het nieuwe beleid cq. uitvoeringsprogramma Spelen, Sport en Bewegen in de buitenruimte.

Op basis van het traject Omgevingsvisie worden (nieuwe) kaders en uitgangspunten voorgelegd voor het Groenbeleid. Op basis daarvan stellen we een nieuwe groenbeheerplan cq. uitvoeringsprogramma op.

Uitwerken maatregelenpakket voor klimaatadaptie op basis van in 2020 vastgestelde ambities (afgestemd op de doelstellingen van klimaatadaptatie uit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie).

Opstellen Integraal waterbeheerplan cq. uitvoeringsprogramma (waarin het maatregelenpakket voor klimaatadaptie wordt opgenomen). In dit plan is ook aandacht is voor bermen en biodiversiteit.

Optimaliseren van de samenwerking met de Omgevingsdienst West-Holland bij het invullen van de (milieu) taken.

Gericht communiceren naar bewoners over de eigen invloed op de leefomgeving (bijv. over trias energetica, milieuvervuiling, geluidsoverlast en vergroening t.b.v. waterberging)

ACTIVITEITEN DOEL B
Uitvoeren afval communicatie en voorlichting: op basis van het Afvalbeleidsplan geven we voorlichting om bewustzijn te creëren over een duurzame omgang met afval ter bevordering van afvalscheiding en hergebruik.

Afronding onderzoek naar uniforme tarieven voor straatreiniging, onkruidbestrijding en gladheidsbestrijding

Onderzoek naar een nieuwe (gezamenlijke) milieustraat 3.0 passend in de context van een circulaire economie.

Op basis van in 2020 uitgevoerde metingen over afval-dumpingen en bij plaatsingen voeren we gerichte optimalisaties door ter bevordering van afvalscheiding.

Jaarlijks voeren we sorteeranalyses uit naar de samenstelling van het gescheiden en ongescheiden afval. Op basis van die uitkomsten voeren we gerichte
optimalisaties en eventuele beleidswijzigingen door ter bevordering van afvalscheiding.

ACTIVITEITEN DOEL C Actief deelnemen aan uitvoering Energieakkoord Holland Rijnland (2017-2025). Opstellen en vaststellen Regionale Energiestrategie. Opstellen en uitvoeren lokale energiestrategie en op basis daarvan inpassen duurzame energiebronnen (2020 tot en met 2050). Opstellen en vaststellen transitievisie warmte bestaande bouw. Uitvoering geven aan en monitoren van Richtinggevend Plan Duurzaamheid (2018-2025).	ACTIVITEITEN DOEL D Uitwerken maatregelenpakket voor klimaatadaptie op basis van in 2020 vastgestelde ambities (afgestemd op de doelstellingen van klimaatadaptatie uit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie). Dit plan wordt onderdeel van het nieuwe Integrale Waterbeheerplan. Uitvoeren bewustwordingscampagne Operatie Steenbreek: op basis van de landelijke campagne Operatie Steenbreek voeren we jaarlijks bewustwordingscampagnes uit gericht op het vergroenen van tuinen. Jaarlijks actualiseren we de Leidraad duurzame (her)inrichting van de openbare ruimte aan de hand van nieuwe ontwikkelingen en ervaringen die voortkomen uit de toepassing van de methode Duurzame Gebiedsontwikkeling.

ACTIVITEITEN DOEL C
Actief deelnemen aan uitvoering Energieakkoord Holland Rijnland (2017-2025).

Opstellen en vaststellen Regionale Energiestrategie.

Opstellen en uitvoeren lokale energiestrategie en op basis daarvan inpassen duurzame energiebronnen (2020 tot en met 2050).

Opstellen en vaststellen transitievisie warmte bestaande bouw.

Uitvoering geven aan en monitoren van Richtinggevend Plan Duurzaamheid (2018-2025).

ACTIVITEITEN DOEL D
Uitwerken maatregelenpakket voor klimaatadaptie op basis van in 2020 vastgestelde ambities (afgestemd op de doelstellingen van klimaatadaptatie uit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie). Dit plan wordt onderdeel van het nieuwe Integrale Waterbeheerplan.

Uitvoeren bewustwordingscampagne Operatie Steenbreek: op basis van de landelijke campagne Operatie Steenbreek voeren we jaarlijks bewustwordingscampagnes uit gericht op het vergroenen van tuinen.

Jaarlijks actualiseren we de Leidraad duurzame (her)inrichting van de openbare ruimte
aan de hand van nieuwe ontwikkelingen en ervaringen die voortkomen uit de toepassing van de methode Duurzame Gebiedsontwikkeling.

SAMENWERKINGSPARTNERS

Verbonden partijen	Overige samenwerkingspartners
Holland Rijnland Omgevingsdienst West-Holland Meerlanden N.V. Vuilafvoerbedrijf Duin- en Bollenstreek Veiligheidsregio Hollands Midden Greenport Ontwikkelingsmaatschappij B.V. Maregroep / Werkvoorziening Kust, Duin- en Bollenstreek	Hoogheemraadschap Rijnland Regiogemeenten Duin- en Bollenstreek Provincie Zuid-Holland Inwoners Bedrijven